Bilatu
Garia ereitetik ebakitzera bitarteko pausoak
Gariaren inguruko lanak pausoz pauso. Urrian, artoa kentzen zenean, arto zuztarrak geratzen ziren eta lurra saratzen zen. Zemendian goldatu eta saratutako belarrak golda-zulora sartu. Garia erein. Ganaduarekin eta harearekin lautu, berdindu. ...
Media:
Bideoak
Landare izenak III
Petra Aguirregomezcorta Pedro Egiguren Larrañaga
Artearen ezkurra. Artalia eta artaburua. Arto-lorea "Artoloria". Arto-berdea "artoberdia", ohiko artoa baino beranduago ereiten da eta abereentzako izaten da. Astaputzak hauts beltz bat botatzen du eta ez du balio jateko. Astakarduari, "Kardulatza" ...
Media:
Bideoak
Baserrira joaten ziren jatera gose garaian
Amona baten lehengusinak baserria zuen Mekolalden. Hamabost egunean behin bertara joaten ziren jatera. Baba gorriak urdaiarekin, txorizoa, baserriko ogia... lehertu arte jaten zuten. Baserritarrek artoa, irina, eta abar entregatu egin behar izaten ...
Media:
Bideoak
Ama zenaren taloak
Artoa eta garia etxe denetan egiten zen. Ama zenak taloak erretzen zituen, buelta emateko gora jaurtita.
Orduko errotak eta ogi motak
Agiñagan bertan zegoen errota, Zubia izenekoa. Legea etorri eta errota txikiak kendu zituztenean, Markinara joan behar izaten zuten errotara. Eibarren Apalategikoa gelditu zen, luzaro. Errotatxo, Agiñagako Orbe baserriaren ondoan zegoen. Faustino ...
Ardoa, baba gorriak, esnea, taloa eta artoa egunerokoan
Lehen ardo beltza edaten zen asko, zahagiak etxera eramanda. Baserrian egindako sagardoa maskala zela lanerako dio. Bera jaio zen etxean sagardoa egiten zuten Agiñagan. Baba gorria asko jaten zuten; esnea zopekin, taloa edo arto-errea esnearekin ere ...
Baserriko lanak eta idiak
Idiak oso garrantzitsuak ziren baserriko lanerako. Egun guztia uztarria ipinita izaten zuten. Garai batean lur-sail asko lantzen ziren: garia, artoa, e.a. Lurra lantzeko idiak guztiz beharrezkoak; baina simaurketan, garo-batzen, eta beste hainbat ...
Lurra labratzen: golda, area, bostortza...
Lurra lantzeko erabiltzen ziren tresnak; izenak eta bakoitzaren erabilera. Goldatu eta erein ondoren, area pasatzen zen. Laietan egiteko, jende asko behar izaten zen. Neguan egiten zen laietan, lur-sail txikietan, bitarteetan, ganadurik sartzen ez ...
Laboreak txandaka: garia, artoa eta arbia
Garia eta artoa txandaka ereiten dira lur-sail berdinean, urte bitik behin. Garia batu eta gero arbia ereiten da. Bakoitzaren berezitasunak: lurra nola landu behar den, noiz ereiten diren, noiz batu, zelan zaindu behar izaten diren...
Ganajatekorako sekula-belarra
Ganajatekorako, lehen, sekula-bedarra erabiltzen zen gehienbat. Alpapa eta pagotxa ere asko. Azkar hazten dira, eta urtean 5-6 aldiz mozten dira. Noiz ereiten ziren, nola, e.a. Artoa da ganaduaren oinarria. Arbia, kalabaza, erremolatxa ere ematen ...
Antzinako pisu-neurriak
Abereak pisatzeko erabiltzen ziren neurriak: kilotan eta erraldetan (5 Kg.). Txerriak pisatzeko arroba erabiltzen zen. Garia, artoa, babak, e.a. pisatzeko anega (45 kg inguru); anega-erdia eta iminia erabiltzen ziren.
Baserriko oilaskoak
Baserriko oilaskoak orduan estimazio handia izaten zuen. Lehenago artoa, oloa, arto-irina ematen zitzaien jateko; orain berriz, pentsua.
Media:
Bideoak
Oporrak baserrian lanean
Behiek ere ezagutu egiten zuten. Osaba pozik egoten zen, lan handia egiten zuelako Juanek baserrian. Artoa etxera eramateko zela prestatzen zuen kontatzen du. Oporrik onenak baserrian pasatzen zituen. Gerezi asko jaten zituen; bere lehengusinak ...
Media:
Bideoak
Labeko sua noiz egiten zuten
Labeko sua astean behin egiten zuen amak. Ogi zuria, artoa, eta bildotsik bazegoen, hura ere erretzen zuten. Eskolara ogitartekoa eramaten zutenean, umeren batek aldatzea nahi izaten zuen beti. Artoa zela egiten zuten kontatzen du.
Media:
Bideoak
Elorrion frontea pasa arte
Frontetik etxera itzuli zirenean, etxea nahiko kaskartuta zegoela oroitzen du Julianek. Elorrion zeudela, baserrira joan eta artoa biltzen jarraitu zuten, negu ona egin zuen-eta. Bildutako artoari esker, taloak egin eta ez zuten goserik pasatzen. ...
Media:
Bideoak
Artoa zergatik ez zen auzolanean egiten
Artoa ez zen auzolanean egiten gariaren moduan, zatika batzen delako. Zuritu eta buruak ganbaran gordetzen zituzten. Kirtena zuzenean abereei ematen zioten.
Media:
Bideoak
Arrautzak gari-kutxan, ondo kontserbatzeko
Garia kutxetan gordetzen zen. Hozkailurik ez zegoenez, amak arrautzak gari artean sartzen zituen, fresko kontserbatzeko. Artoa ere kutxan gordetzen zen. Haien inguruan arratoi ugari ibiltzen zen baserrietan. Gari-klaseak.
Media:
Bideoak
Ogia eta artoberoa
Ogia eta artoa. Beraiek ogi gutxi egiten zuten; artoa bai, saldu egiten zuen eta. Egunero Frontoi Zarreko eskolatik irtenda Isasira joaten zen ogitara.
Media:
Bideoak
Hamarrenak zein produkturekin ordaintzen ziren
Erdi Aroan hamarrenak zer motatako produktuekin ordaintzen ziren azaltzen du Jabik: garia, orduko artoa, oloa, zikirioa, sagarrak, bildotsa.... Garia urrea bezalakoa zen.
Media:
Bideoak
Dokumentuaren akzioak