Bilatu
Garia ereitetik ebakitzera bitarteko pausoak
Gariaren inguruko lanak pausoz pauso. Urrian, artoa kentzen zenean, arto zuztarrak geratzen ziren eta lurra saratzen zen. Zemendian goldatu eta saratutako belarrak golda-zulora sartu. Garia erein. Ganaduarekin eta harearekin lautu, berdindu. ...
Media:
Bideoak
Gariaren inguruko azalpenak: ebaki, sikatu eta jo
Garia igitaiarekin ebakitzen zen. Batek pilak egiten zituen eta beste batek lotu. Euri arriskua bazegoen, meta egiten zen. Gero, eguraldi ona zetorrenean, abuztuan, etxera ekartzen zen meta bateko garia eta etxe ondoan zabaldu, eguzkitan, ...
Media:
Bideoak
Garia garbitzeko makina
Garia jotzea amaitzen zenean, eskuzko haize-makina batekin garbitu egiten zen garia, alea eta ahotza bereiziz. Makina nolakoa zen eta nola funtzionatzen zuen.
Media:
Bideoak
Ama zenaren taloak
Artoa eta garia etxe denetan egiten zen. Ama zenak taloak erretzen zituen, buelta emateko gora jaurtita.
Baserriko lanak eta idiak
Idiak oso garrantzitsuak ziren baserriko lanerako. Egun guztia uztarria ipinita izaten zuten. Garai batean lur-sail asko lantzen ziren: garia, artoa, e.a. Lurra lantzeko idiak guztiz beharrezkoak; baina simaurketan, garo-batzen, eta beste hainbat ...
Lurra labratzen: golda, area, bostortza...
Lurra lantzeko erabiltzen ziren tresnak; izenak eta bakoitzaren erabilera. Goldatu eta erein ondoren, area pasatzen zen. Laietan egiteko, jende asko behar izaten zen. Neguan egiten zen laietan, lur-sail txikietan, bitarteetan, ganadurik sartzen ez ...
Laboreak txandaka: garia, artoa eta arbia
Garia eta artoa txandaka ereiten dira lur-sail berdinean, urte bitik behin. Garia batu eta gero arbia ereiten da. Bakoitzaren berezitasunak: lurra nola landu behar den, noiz ereiten diren, noiz batu, zelan zaindu behar izaten diren...
Antzinako pisu-neurriak
Abereak pisatzeko erabiltzen ziren neurriak: kilotan eta erraldetan (5 Kg.). Txerriak pisatzeko arroba erabiltzen zen. Garia, artoa, babak, e.a. pisatzeko anega (45 kg inguru); anega-erdia eta iminia erabiltzen ziren.
Garia ereitearen prozesua
Garia ereitearen prozesua. San Andres bueltan ereiten zen, martxo inguruan arearekin pasatu, apirilean jorratu eta Aste Santuan simaurra zabaldu. San Pedro inguruan ebagi eta metak egin. Gari-jotea noiz izaten zen. Garia kutxak.
Media:
Bideoak
Garia batu eta ogia egiterainoko prozesua
Makinarekin garia joten aritzen zen. Igitaiarekin lastoa txiki-txiki eginda abereei ematen zieten. Garia zela ebaten zuten kontatzen du. Gariarekin errotara joaten zen, astoa hartuta. Errotariak ez zuen dirurik eskatzen, gariaren parte bat baino. ...
Media:
Bideoak
Auzolana eta jaiak baserrietan
Lehenago gaztainadi ugari zegoen eta gaztainak batzeko auzolana egiten zuten, eta ondoren, jaia. Garia behealdean goizago heltzen zen, eta beste leku batzuetatik gerturatzen ziren laguntzera beraienera. Jatekoa prestatzen zieten denei. Ondoren, ...
Media:
Bideoak
Gari-jotzea eta itulan ibiltzea
Gari-jotearen inguruko azalpenak ematen ditu. Harrietan jotzen zen garia. Lan gogorra izaten zen. Gari-garbitzeko makina. Itulan ibiltzea ez zitzaion batere gustatzen; baserriko lan eskasenak ez zituen normalean egiten. Lurra lantzeko erabiltzen ...
Media:
Bideoak
Aginaga inguruko errotak; gariaren garrantzia
Gariaren garrantzia. Gariaren inguruko lanak: eskuz ebaki, azaoak egin, metak egin, jo, garbitu... Garia jotzeko makina auzokoen artean eduki zuten. Auzolana. Errotak. Errotara egiten ziren joan-etorriak eta beste kontu batzuk. Inguruko errotak.
Media:
Bideoak
100 kilo arto eraman eta 75 kilo irin itzuli
Lehen baserritar gehiago zeuden. Arrate inguruko baserrietan gari asko egiten zen. Juanek baserritik behin edo behin jaitsi zuen garia errotara. 100 kiloko zakua jartzen zioten astoari. Errotatik pasa eta gero 75 kiloko irin-zakua itzultzen zizuten. ...
Media:
Bideoak
Gari-jotzearen inguruko elkarlana
Gari-jotzerako makina partekatu egiten zuten eta gari-jotze afaria egiten zuten lana bukatutakoan. Baziren makina erosi eta baserriz baserri ibiltzen zirenak, saio bakoitzagatik dirua kobratuz. Garia garbitu norberak egiten zuen.
Media:
Bideoak
Gariaren zahia eta birrina
Garia errotara eramaten zenean, lehenengo zahia kentzen zaio eta gero birrina, azal zeheagoa.
Media:
Bideoak
San Romaneko ermitan, garia bedeinkatzeko erritua
Garia bedeinkatzeko erritua nolakoa zen azaltzen du Joxe Marik. Letaniak buruz aipatzen ditu.
Media:
Bideoak
Arrautzak gari-kutxan, ondo kontserbatzeko
Garia kutxetan gordetzen zen. Hozkailurik ez zegoenez, amak arrautzak gari artean sartzen zituen, fresko kontserbatzeko. Artoa ere kutxan gordetzen zen. Haien inguruan arratoi ugari ibiltzen zen baserrietan. Gari-klaseak.
Media:
Bideoak
Garia tolesteko moduak: bostekoak, "mutxurixuak", metak
Gariaren inguruko lexikoa: alea, "mutxurixua". Garia ebaki ostean, bostekoetan jartzen zen eta gero "mutxurixuak" egin, burua goraka dutela. Garia lurraren kontra badago eta bustitzen bada, galdu egiten da. Meta.
Media:
Bideoak
Hamarrenak zein produkturekin ordaintzen ziren
Erdi Aroan hamarrenak zer motatako produktuekin ordaintzen ziren azaltzen du Jabik: garia, orduko artoa, oloa, zikirioa, sagarrak, bildotsa.... Garia urrea bezalakoa zen.
Media:
Bideoak
Eibarko Otaola-Kiñarraga bailara: Urkidiko San Lorentzo ermita
Eibarko Otaola-Kiñarraga bailarari buruz hitz egiten du Jabik. Hamarrenak kobratzeko orduan, eguzki alderantz dauden bailaretako baserriek garia eta zerealak ematen zituzten, eta kontrako bailarakoek animaliak. Bailara handia da, baina ez ditu ...
Media:
Bideoak
Dokumentuaren akzioak